همه افراد در طول زندگی خود به دنبال پوستی سالم، شاداب، جوان و بدون چین و چروک هستند. با افزایش سن و بر اساس عوامل دیگر، میزان کلاژن سازی پوست و بدن کمتر خواهد شد. کلاژن در واقع پروتئینی است که موجب الاستیسیته و انسجام در پوست می‌شود. در گذر زمان و کاهش تولید این پروتئین، چین و چروک‌ها در پوست افزایش می‌یابد. به طور کلی 70 درصد پوست افراد جوان بالغ را کلاژن تشکیل می‌دهد که موجب سلامت و لطافت پوست شده و آن را زیباتر نشان می‌دهد.
در سنین بالاتر، روند تولید کلاژن کندتر شده و پوست نازک‌تر می‌شود. برای افزایش میزان کلاژن در پوست، روشهای درمانی مختلفی وجود دارد که برخی از آن‌ها خانگی و برخی دیگر تخصصی و کیلینیکی هستند. در این مقاله روشهای کلاژن سازی مورد بررسی قرار گرفته و نکات لازم در این رابطه برشمرده می‌شود.
همچنین جهت استفاده از خدمات و امکانات کلینیک بهبد لیزر کرج میتوانید از دکمه زیر برای مشاوره تلفنی رایگان استفاده کنید.
کلاژن چیست؟
کلاژن به عنوان فراوان‌ترین شکل پروتئین در بدن شناخته شده و یک نوع پروتئین بلند و فیبروزی است. در بسیاری از بافت‌های بدن مانند ماهیچه، استخوان، تاندون، عروق خونی، چشم، دستگاه گوارش و حتی دندان‌ها، کلاژن وجود داشته و وظیفه مشخصی بر عهده دارد. برای درک بهتر پروتئین کلاژن می‌توان آن را مانند کابلی تصور کرد که وظیفه آن ایجاد پایداری و ثبات در بافت‌های همبند خواهد بود. البته عمدتاً زمانی که در رابطه با کلاژن و اهمیت آن صحبت می‌شود، اغلب به مزایای این پروتئین برای پوست اشاره می‌کنند.
این موضوع بی راه نیست، زیرا کلاژن، اصلی‌ترین پروتئین موجود در پوست بوده و مانند یک داربست عمل می‌کند تا پوست کاملاً صاف و بدون چین و چروک به نظر برسد. به طور کلی حیات و ظاهر پوست به وجود این پروتئین بستگی دارد و الاستیسیته و رطوبت مورد نیاز پوست را تأمین می‌کند.
دلایل نیاز به کلاژن سازی پوست
عوامل بسیاری می‌تواند موجب تجزیه شدن کلاژن در پوست شود که از جمله آن‌ها می‌توان به در معرض خورشید قرار گرفتن، آلودگی هوا و غیره اشاره کرد. تمامی این عوامل موجب شل‌شدگی و افتادگی پوست شده و به میزان چین و چروک می‌افزاید. در نتیجه پوست نازک‌تر شده و نیاز به حمایت ساختاری بیشتری دارد. در گذشته روشهای متنوعی برای جلوگیری از این موضوع وجود نداشته ولی در حال حاضر به دلیل پی بردن به اهمیت وجود کلاژن در پوست و بدن، روشهای بسیاری برای بهبود شرایط پوست و به تأخیر انداختن پیری به وجود آمده است. این روش‌ها به صورت خانگی و کلینیکی ارائه می‌شوند و موجب تحریک میزان کلاژن سازی پوست خواهند شد.
عوامل تأثیرگذار بر کلاژن سازی پوست
- از مهم‌ترین مواردی که در قسمت‌های قبلی نیز اشاره شد، افزایش سن است. با افزایش سن، کلاژن سازی کمتر شده و همچنین کلاژن تولید شده نیز کیفیت پایین‌تری دارد. همین موارد موجب کاهش استحکام و انعطاف‌پذیری در پوست می‌شود. سرعت این فرآیند به ژنتیک افراد بستگی دارد.
- از دیگر عواملی که بر روی کلاژن سازی پوست موثر است، عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض اشعه UV و هوای آلوده بوده و موجب افزایش سرعت پیری در پوست می‌شود.
- رژیم غذایی غلط از جمله عوامل تأثیرگذار بر روی کلاژن سازی خواهد بود. استفاده بیش از اندازه از شکر و دیگر کربوهیدارت‌های تصفیه نشده مانند آرد سفید، میزان ساخت کلاژن را در بدن کاهش می‌دهد زیرا در امر ترمیم کلاژن تداخل ایجاد می‌شود.
- با سبک زندگی نادرست و نامناسب مانند استعمال دخانیات و سیگار، ترمیم زخم‌های پوستی به تأخیر افتاده و یکی از عوامل اصلی چین و چروک به حساب می‌آید.
خوراکی‌های مهم برای کلاژن سازی پوست
از جمله مهم‌ترین مواد غذایی حاوی کلاژن شامل موارد زیر خواهد شد؛
1. سوپ استخوان
از جمله غذاهای غنی از کلاژن، آبگوشت و یا سوپ استخوان است. این غذا حاوی آب میان بافتی خارج شده از استخوان‌ها بوده که خود سرشار از مواد طبیعی بسیار مفید مانند کلاژن، فسفر، کلسیم، اسیدهای آمینه و دیگر مواد مغذی است.
2. کلاژن سازی پوست با مصرف مرغ
اغلب مکمل‌های کلاژن موجود در بازار، دارای عصاره مرغ هستند. در هنگام برش گوشت مرغ، میزان همبستگی میان بافت‌های آن قابل مشاهده خواهد بود که خود نشان دهنده مقادیر زیاد کلاژن در آن است. همچنین در مطالعات بسیاری، کردن و غضروف مرغ به عنوان یک منبع غنی از کلاژن برای بهبود و درمان آرتروز معرفی خواهد شد.
3. مصرف ماهی
استخوان‌ها و رباط‌های ماهی نیز مانند سایر حیوانات از جنس کلاژن ساخته شده است. البته باید توجه داشت که گوشت ماهی، کلاژن مصرفی را افزایش خواهد داد ولی قسمت‌های مشخصی از ماهی مانند سر آن، حاوی مقادیر زیادی کلاژن بوده و همچنین پوست ماهی نیز دارای پپتیدهای کلاژن است.
4. سفیده تخم مرغ، موثر در کلاژن سازی پوست
تخم مرغ مانند سایر محصولات حیوانی، فاقد بافت همبند بوده اما سفیده تخم مرغ حاوی مقادیر زیادی از پرولین است. پرولین به عنوان یک اسیدآمینه اساسی در تولید کلاژن نقش اساسی دارد. در نتیجه مصرف سفیده تخم مرغ، تأثیر زیادی در کلاژن سازی پوست دارد.
5. مرکبات و انواع توت‌ها
همانطور که مشخص است، ویتامین C تأثیر بسیار زیادی در تولید کلاژن دارد و دریافت مقدار کافی از این ویتامین در رژیم غذایی اهمیت زیادی دارد. مرکبات حاوی میوه‌هایی از جمله پرتقال، گریپ فروت، لیمو غیره بوده که هر کدام را می‌توان به صورت جدا و یا در سالادهای مختلف مصرف نمود.
در رابطه با توت‌ها شاید کمتر شنیده شده باشد، اما این میوه‌ها نیز حاوی مقادیر زیادی ویتامین C هستند. در واقع حتی توت فرنگی در مقایسه با سایر مرکبات، ویتامین C بیشتری نیز دارد. تمشک، زغال اخته و توت سیاه نیز از جمله توت‌هایی هستند که علاوه بر این ویتامین، آنتی اکسیدان‌های بسیاری داشته که از پوست در برابر آسیب‌های محیطی محافظت می‌کند.
6. کلاژن سازی پوست با مصرف سیر
سیر اغلب به عنوان طعم‌دهنده غذا استفاده می‌شود. این ماده غذایی حاوی منابع گوگرد است. این ماده معدنی نقش بسیار مهمی در سنتز کلاژن و جلوگیری از تجزیه آن ایفا می‌کند. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که بهره‌مندی از خواص بی‌نظیر سیر، با مصرف مداوم و طولانی مدت آن به وجود می‌آید.
7. ژلاتین، بهترین ماده در کلاژن سازی پوست
ژلاتین در واقع همان کلاژن پخته شده است. این ماده در استخوان‌های گاو، گوسفند، مرغ و ماهی موجود بوده و از این مواد تولید می‌شود. به طور کلی ژلاتین حاوی 98 تا 99 درصد پروتئین خواهد بود. یکی از موادی که در بدن به اندازه کافی تولید نمی‌شود، گلایسین است. این ماده باید از طریق مواد غذایی تأمین شود که ژلاتین یک ماده غذایی غنی از گلایسین بوده و می‌تواند مقدار کافی از این ماده را به بدن برساند. فرم‌های متفاوتی از ژلاتین وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به جوشانده استخوان یا آبگوشت، ژله، پودر و ورقه‌های ژلاتین اشاره کرد. تمامی این موارد مصرف خوراکی دارند.
8. صیفی‌جات قرمز رنگ موثر در کلاژن سازی پوست
صفی‌جات قرمز از قبیل فلفل قرمز، گوجه فرنگی، هویج و غیره دارای خواص آنتی اکسیدان بسیار ویژه‌ای دارند و علاوه بر این، موجب محافظت از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد و مواد آسیب‌زای محیطی خواهد شد. همچنین منبع غنی از کلاژن بوده و کلاژن سازی در بافت‌های مختلف کل بدن را تحریک می‌کند. استفاده مداوم از این نوع صیفی‌جات و قرار دادن آن‌ها در رژیم روزانه، می‌تواند نیازهای معدنی بدن را تأمین کرده و در جوانسازی پوست بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
راهکارهای کلینیکی افزایش کلاژن پوست
روشهای درمانی تخصصی بسیاری برای افزایش کلاژن سازی پوست وجود دارد که از جمله مهم‌ترین این راهکارهای کلینیکی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛
1. میکرونیدینگ، روشی برای کلاژن سازی پوست
القای کلاژن و یا میکرونیدلینگ یکی از بهترین روش‌ها برای کلاژن سازی پوست است که چندان به آن بها داده نمی‌شود. در حالی که این روش یکی از درمانهای ایده‌آل برای افزایش تولید کلاژن در بافت پوست بوده است. میکرونیدلینگ در واقع دستگاهی است، تعداد زیادی سوزن ظریف بر روی آن قرار گفته و این سوزن‌ها به عمق مشخصی از پوست وارد می‌شوند. پوست در مواجهه با این سوزن‌ها و برای مقابله با آسیب وارد شده، کلاژن و الاستین بیشتری تولید کرده و در نتیجه اسکارهای آکنه، ترک‌های پوستی و دیگر جاهای زخم بهبود یافته و منافذ پوستی نیز کوچکتر خواهند شد.
مدت زمان این عمل نیمه تهاجمی، در حدود 20 دقیقه بوده و به علت استفاده از کرم بی‌حسی موضعی، بیمار هیچ‌گونه دردی را حس نمی‌کند. با توجه به توصیه پزشک، بهتر است میکرونیدلینگ به مدت 4 تا 6 ماه، هر ماه انجام شود تا میزان کلاژن پوست به سطح مطلوب رسیده و پوست زیبایی و شادابی خود را بدست آورد.
2. کلاژن سازی پوست با اسکالپترا
اسید پلی ال لاکتیک تزریقی که با نام اسکالپترا شناخته می‌شود، اثری تدریجی و نامحسوس بر روی پوست داشته و موجب جوان‌تر شدن آن می‌شود. اسکالپترا بر خلاف تزریق فیلر هیالورونیک اسید، موجب کلاژن سازی طبیعی در پوست شده و با این تحریک پستی، ساختار درونی پوست بازیابی می‌شود. با استفاده از این روش، کاهش حجم پوستی ناشی از افزایش سن جبران خواهد شد. در مطالعات بالینی انجام شده بر روی اثرات اسکالپترا، افرادی که از این روش کلاژن سازی استفاده کرده‌اند، 25 ماه بعد از آخرین تزریق، همچنان از نتایج اسکالپترا رضایت کامل داشته‌اند.
3. رادیو فرکانسی، روشی برای کلاژن سازی پوست
استفاده از دستگاه رادیو فرکانسی یکی دیگر از اقداماتی است که در جهت کلاژن سازی پوست به صورت طبیعی کاربرد دارد. این دستگاه، انرژی رادیو فرکانسی را به لایه‌های متعدد پوست به طور همزمان فرستاده و کلاژن سازی طبیعی را تحریک می‌کند. انتقال انرژی به پوست از طریق هندپیس‌های مختلف بوده که هر یک برای درمان ناحیه خاصی از بدن استفاده می‌شود. این دستگاه تحت عنوان دستگاه RF نیز شناخته شده و برای موارد دیگری نظیر سفت کردن پوست، کاهش چین و چروک، پیکرتراشی، بازسازی فرکشنال پوست و غیره کاربرد خواهد داشت.
4. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت برای کلاژن سازی
یکی از روشهای تحریک کلاژن سازی، استفاده پلاسمای غنی از پلاکت است. این ماده از نمونه خون بیمار تهیه شده و بعد از انجام مراحل لازم، نمونه خون درون دستگاه سانترفیوژ قرار می‌گیرد. نمونه خونی درون این دستگاه به سرعت می‌چرخد تا مشتقات خونی از یکدیگر جدا شوند. پس از پایان مرحله سانترفیوژ، پلاسمای غنی از پلاکت به همراه فاکتورهای رشد و سلول‌های بنیادین، به پوست تزریق می‌شود. این اقدام موجب افزایش تولید کلاژن و الاستین شده و به جوانسازی پوست نیز کمک می‌کند.
5. پیلینگ شیمیایی
این روش درمانی برای از بین بردن لایه فوقانی پوست و دیگر لایه‌های استفاده خواهد شد. هدف از انجام پیلینگ شیمیایی، کاهش میزان چین و چروک‌های پوستی، خطوط ریز و در نهایت یکنواخت کردن حجم پوست است. همچنین این روش برای از بین بردن جای جوش، درمان انواع خاصی از آکنه، کاهش لکه‌های پوستی حاصل از بالا رفتن سن، خطوط تیره پوست و مواردی از این قبیل استفاده می‌شود.
6. لیزر درمانی
لیزر درمانی یکی از روشهای کلاژن سازی پوست است که به صورت کاملاً ایمن و بدون ایجاد هیچ‌گونه خطری برای پوست و بدن، موجب تحریک کلاژن سازی خواهد شد. این روش با افزایش کلاژن سازی موجب بهبود چین و چروک‌های پوستی و انعطاف‌پذیری در پوست خواهد شد. لیزر درمانی در برخلاف سایر روش‌ها، هیچ‌گونه عارضه‌ای ندارد.
7. نور درمانی
استفاده از نور مادون قرمز و نور درمانی، در کلاژن سازی تأثیر بسیار مثبتی دارد. به طور کلی نور قرمز می‌تواند سطح کلاژن پوست را افزایش دهد. این درمان، یکی از درمانهای کاملاً غیر تهاجمی بوده و عارضه جانبی ندارد. در واقع استفاده از نور مادون قرمز جزو روشهای فیشیال به حساب می‌آید. این روش مانند رادیو فرکانسی و استفاده از LED در بخش فیشیال، موجب بازسازی و ترمیم سلول‌های از دست رفته پوست شده و کلاژن سازی را در پوست تحریک می‌کند.
کلام آخر
کلاژن، بیشترین پروتئین موجود در بدن بوده که موجب جوانی و لطافت پوست شده و در بخش‌های دیگر بدن نیز موثر بوده و کاربرد خاص خود را دارد. این مقاله به طور کامل، مواد غذایی طبیعی و بهترین روشهای کلینیکی موثر در تحریک کلاژن سازی پوست و در نهایت درمان مشکلات پوستی نظیر چین و چروک، اسکار زخم، جای جوش، لکه‌های پوستی، شل شدن پوست و غیره خواهد شد. همچنین می‌توان با مواد غذایی گفته شده، ماسک‌های خانگی تولید کرده و در روتین روزانه خود قرار داد.
سوالات متداول و پرتکرار شما
شما میتوانید سوالات خود را در پایین همین مطلب بپرسید تا توسط متخصصین کلینیک بهبد لیزر پاسخ داده شوند. سوالات پر تکرار را در ادامه مطالعه فرمایید.
بهترین روش با توجه به نوع پوست و سن و جنسیت شما، پس از معاینه و بررسی پزشک متخصص انتخاب و اجرا می گردد. شما میتوانید هم اکنون نسبت به رزرو وقت مشاوره و معاینه اقدام فرمایید.
